Page 9 - 501_larus

Alanson
privredne delatnosti (voće i povrće, Al Mansur, Muhamed Ibn Abi Amir,
vina iz Bordoa), ali u strukturi ter- Toroks, Malaga, oko 938 – Medina
cijarni sektor zauzima već 71% od 1002, državnik i vojskovođa iz Kor-
svih privrednih delatnosti, uprkos dovskog kalifata. Uspešno se borio
skromnoj urbanizaciji (66% pre- protiv hrišćanskih kraljevina na
ma francuskom proseku od 76%). severu Španije (razaranje Barselo-
Izgradnja mreže autoputeva, kao i ne 985, i Santijago de Kompostele
železničkog (TGV) i vazduhoplov- 997).
nog saobraćaja doprineli su razvo- Alabama, savezna država u ju-
ju turizma (obala Aržent). goistočnom delu SAD; površine
Akvitanski basen, prostrana nizija 135.765 km ; 4.447.100 stanovnika;
2
na jugozapadu Francuske, koja glavni grad Montgomeri. Pristupila
zauzima površinu između Armori- SAD 1819. godine. Severnim delom
kanskog masiva, Centralnog masi- pružaju se venci Apalačkih planina,
va, Pirineja i Atlantskog okeana. U a južni deo je nizak i močvaran. Kli-
reljefu se ističu niska pobrđa i reč- ma je na severu umerena, a na jugu
ne doline. Najvećim delom pokla- suptropska. Poljoprivreda (soja, ku-
pa se s basenom Garone. Nizija je kuruz, gajenje pamuka; stočarstvo).
blago nagnuta prema Biskajskom Industrija (metalurgija, tekstilna, (Džamne) u Gang; 990.300 stanov- Al Aksa, džamija u Jerusalimu
zalivu. Dno basena prekriveno je hemijska), uglavnom koncentrisa- nika (1.100.000 stanovnika na ši-
sedimentnim naslagama, a kreč- na u Birmingemu, Mobajlu i Mont- rem gradskom području). Trgovač-
njačke naslage s većim količinama gomeriju. ki centar. Mesto hodočašća. Ašokin
drobinskog materijala pojavljuju se alabaster 1. Krečnjački alabaster: stub. Tvrđava Akbar. Muzej.
na istoku (Perigor, Kversi) i na seve- vrsta krečnjaka promenljive boje. Alamani, germanska plemena koja
ru (Šarant). Klima je topla i vlažna, 2. Gipsani alabaster: vrsta gipsa, su se u III veku ujedinila i nastanila
veliki uticaji okeana i Sredozemnog fino kristalisana, bela, koristi se u na desnoj obali Rajne. Napredova-
mora. Poljoprivreda (pšenica, kuku- skulpturi. nje Alamana zaustavio je Klovis u
ruz, grožđe, duvan, voće, povrće; ALADI (Association latino-américa- Alzasu (496. ili 506).
stočarstvo). Industrija je slabije ra- ine d’intégration – Latinoameričko Alamida, grad u zalivu San Francisko,
zvijena. Najveći gradovi su Bordo i integraciono udruženje), među- u Kaliforniji (SAD); 72.260 stanovni-
Tuluza. Isto što i basen Akvitanije. narodna organizacija regionalnog ka. Važno pristanište, industrijski
Al Ahram, egipatske dnevne novi- tipa. Osnovana 1980. godine u centar (proizvodnja brodova, avio-
ne opšteinformativnog karaktera, Montevideu s ciljem da se formira na, dizel mašina i opreme).
osnovane 1875. godine. jedinstveno tržište, danas uključu- Alamo, stari manastir u San Antoni-
Al Aksa, džamija u Jerusalimu, na je dvanaest zemalja Latinske Ame- ju (Teksas). Mesto gde se 6. marta
mestu nekadašnjeg Solomonovog rike. 1836. godine odigrala bitka kod
hrama. Uz Kupolu na steni, pored Aladin, lik iz Hiljadu i jedne noći. Sin Fort Alama, u kojoj su Meksikanci
koje se nalazi, jedno je od najzna- siromašnog krojača, Aladin pod ze- pobedili Teksašane. Tada je ubijen
čajnijih svetilišta muslimanskog mljom pronalazi čarobnu lampu. U Dejvi Kroket.
sveta. Prema Bibliji, na to mesto njoj živi duh koji mu ispunjava sve Alandska ostrva, arhipelag u Bal-
je Avram doveo Isaka da ga žr- želje. tičkom moru, između Botničkog
tvuje; žrtveni kamen se još nalazi Alagoas, savezna država na severo- i Finskog zaliva, pripada Finskoj.
u unutrašnjosti džamije. Podigao istoku Brazila; 2.819.170 stanovni- Sastoji se od 292 ostrva od kojih je
ju je kalif Omar u VII veku, a zna- ka; glavni grad je Masejo. Obala ka- 65 naseljenih, ukupne površine od
čajno je rekonstruisana u kasnijim rakteristična po brojnim lagunama 1.512 km ; 27.210 stanovnika, od
2
stolećima. Za razliku od Kupole na i dugim peščanim plažama; pojas čega većinu čine Šveđani 95%, Fin-
steni, čija je sama kupola građena u tropskih kišnih šuma, a u zaleđu ci 4,36% i ostali 0,14%; glavni grad
vizantijskom stilu i pozlaćena, Aksa je sušna visoravan. Poljoprivreda Mariehamn, (11.050 stanovnika).
je zakrovljena olovnom kupolom u (šećerna trska, duvan; stočarstvo u Glavno i najveće ostrvo je Oland
2
muslimanskom stilu. zaleđu). Industrija (prehrambena, (1.010 km ), gde živi 90% stanov-
al dente (ital. al, na i dente, zub) Na- hemijska). Turizam. ništva. Ostrva čine autonomnu i
čin pripremanja namirnica, naroči- Alah, arapsko ime jedinog Boga, demilitarizovanu provinciju Finske.
to testenine, tako da zadrže željenu kasnije su ga usvojili muslimani i Isto što i Olandska ostrva.
čvrstinu. hrišćani koji su se služili arapskim Alani, varvari koji su osvojili Galiju
Al Kaida, islamska teroristička orga- jezikom. 406. godine. Oko 409. prolaze kroz
nizacija koju je 1988. u Avganistanu Alah je Bog koji Muhamedu, naj- Španiju. Pobedili su ih Vizigoti.
osnovao Osama Bin Laden (rođen u većem od svih proroka, poverava alanin (od aldehid) biohem. Ami-
Rijadu 1957), saudijski poslovni čo- misiju propovedanja. Nepogrešiv no-kiselina u živim organizmima,
vek. S vremenom je Al Kaida razvila je i večan, niko mu nije ravan ni prvenstveno u sastavu proteina.
radikalnu panislamističku ideologi- jednak. On nije rođen niti on koga Alanson, glavni grad (prefektura)
ju i danas raspolaže mrežom veza rađa. Ipak, budući prirodno ob- departmana Orn (Francuska), na
u čitavom svetu, koju koristi da se daren svim zamislivim vrlinama, reci Sarti, na alansonskom seo-
nasilnim metodama bori protiv Za- on može da primi veliki broj (99 skom području, 195 km zapadno
pada i muslimanskih vlada koje je prema Kuranu) drugih imena ili od Pariza; 30.380 stanovnika. Ad-
ocenila kao „neislamske“. Odgovor- obeležja („najveći“, „najuzvišeniji“, ministrativni i trgovački centar. In-
na je i za napad na Svetski trgovin- „zaštitnik“, „davalac“ itd). Uobiča- dustrija (mašinska, elektrotehnička,
ski centar u Njujorku, 11. septem- jena muslimanska molitva počinje prehrambena).
bra 2001. godine. prizivanjem Alaha formulom Allahu Bogorodičina crkva: ulazni trem u
Al Mansur, Abu Džafar, umro 775, akbar: „Bog je najveći.“ poznogotičkom stilu (početak XVI
drugi kalif iz dinastije Abasida (754– Alahabad, nekadašnji Ilahabad, veka), vitraži. Muzej. Čipka zvana
775). Osnovao je Bagdad 762. grad u Indiji, na ušću reke Jamune alansonska čipka. skulptura od alabastera
43