Page 6 - 501_larus

aksiologija
aksiologija (grč. axlos, vredan i lo- Aktau, nekadašnji Čevčenko, grad aktiva ekon. Skup dobara i kredita
gos, nauka) Nauka ili teorija o vred- u jugozapadnom Kazahstanu, na koje poseduje kompanija a koji su
nostima. Kaspijskom jezeru; 154.500 sta- iskazani u njenom bilansu stanja.
aksioma mat. i log. Prvi iskaz, istina novnika. Centar petrohemijske Suprotno od pasiva.
koja se prihvata bez dokaza i na ko- industrije. Nuklearna centrala sa aktivacija 1. hem. Povećanje brzine
joj se zasniva nauka ili zaključivanje; FBR reaktorom. Projekat Aktau city katalizovane hemijske reakcije po-
princip postavljen kao hipoteza na – započet je 2007. godine, u vezi sa moću supstance različite od katali-
zadnja osnovu deduktivne teorije. izgradnjom novog grada, severoza- zatora i od supstrata koja se naziva
strana aksiomatizacija mat. i log. Postav- padno od postojećeg, u cilju razvo- aktivator. 2. radiohem. Indukovanje
ljanje osnovnih iskaza kao nedo- ja turizma i privlačenja investitora radioaktivnosti pomoću ozračiva-
(planirano 4 miliona m poslovnog
2
kazivih principa iz kojih se izvode i rezidencijalnog prostora). nja nekom vrstom radioaktivnog
teoreme deduktivne teorije. zračenja. 3. hem. Aktivaciona ener-
prednja strana aksiomatika Skup osnovnih pojmo- aktentašna Čvrsta, pljosnata torba gija je minimalna energija potrebna
va (aksioma), usvojenih bez dokaza, za spise i dokumenta. Isto što i ak- za neku hemijsku reakciju. 4. hem.
tovka.
Aktiviran kompleks je nestabilna
aksis koji obrazuju bazu jedne grane ma- kombinacija reaktanata koja može
tematike čiji se sadržaj dedukuje iz Akteon, u grč. mitol. lovac koji je ili da pređe u proizvod(e) ili da se
tog skupa zaključivanjem. iznenadio boginju Artemidu u tre- raspadne na reaktante.
aksis 1. med. Drugi vratni pršljen. nutku dok se kupala u potoku. Raz- aktivirane supstance Slobodan ter-
gnevljena boginja pretvorila ga je u
2. zool. Mali jelen iz Indije, crvene jelena, koga su pojeli njegovi psi. min koji se odnosi na supstance
dlake posute belim mrljama (visok tretirane (najčešće sušenjem na po-
oko 90 cm). aktinično zračenje Zračenje koje višenoj temperaturi) da bi njihovo
aksl U umetničkom klizanju, skok u izaziva neku hemijsku reakciju. Ul- dejstvo bilo efikasnije; na primer,
traljubičasti zraci su aktinični.
kojem klizač opiše jedan i po okret aktivni ugljenik (ugalj), aktiviran
u vazduhu; od imena švedskog kli- aktinidi Radioaktivni (prirodni i ve- aluminijum-oksid itd.
zača Aksela Polsena. štački) hemijski elementi atomskih aktivni transport Proces prenošenja
Akso, Fransoa Benoa (François Be- brojeva 89–103. rastvorenih supstanci kroz diferen-
noît Haxo), Linevil 1774 – Pariz aktinidija Razgranati grmovi visi- cijalno propustljivu membranu
1838, francuski general i inženjer. ne do 6 m, ili drvenaste puzavice nasuprot gradijentu koncentracije
Komandovao je opsadom Antver- duge do 30 m, iz roda Actinidia i uz utrošak energije. Suprotno od
pena 1832, koji je tada bio pod ho- porodice Actinidiaceae, poreklom pasivnog transporta.
landskom okupacijom. iz umerenih predela istočne Azije. aktivno mesto Kod enzima (→ en-
aksolotl (reč iz nahuatskog) zool. Neke vrste se koriste kao ukrasne zim) aktivno mesto ili aktivni cen-
biljke, a Actinidia deliciosa iz Kine
Larva vodozemca Ambylostoma gaji se u umerenom pojasu zbog tar je onaj deo strukture (sa svojim
mexicanuma, diše na škrge i može plodova poznatih pod imenom kivi. neposrednim okruženjem) za koje
da se razmnožava pre nego što do- V. kivi. se vezuje supstrat pri reakciji koju
stigne formu odrasle jedinke (poja- katalizuje dotični enzim. Termin se
aksolotl va poznata kao neotenija). aktinije (grč. aktis, zrak) zool. Mor- primenjuje i kada je reč o heteroge-
ske sase.
akson Neurit, nervno vlakno, nasta- nim katalizatorima neenzimatičnih
vak neurona koji sprovodi informa- aktinijum Radioaktivni hemijski hemijskih reakcija.
ciju ka drugim ćelijama. elemenat (Ac) atomskog broja 89 i Aktobe, grad u Kazahstanu, glavni
aksonometrija Način grafičkog atomske mase (227), gustine 10,07 grad provincije Aktobe, na ušću reka
g/cm i tačke topljenja 1.050°C.
3
predstavljanja trodimenzionalne Kargala i Ilek; 253.100 stanovnika. Le-
figure kada se ivice referentnog aktinizam Osobina zračenja koje žišta nafte i prirodnog gasa; naftovod
(koordinatnog) triedra najčešće ima sposobnost hemijskog delo- i gasovod. Industrija (prehrambena,
projektuju na prave, koje između vanja na određene supstance. Isto hemijska, metalurška, građevinska).
sebe zaklapaju ugao od 120 stepe- što i aktinivnost. Aktors studio (Actors’ Studio) škola
ni, dok linearne dimenzije ostaju aktinometrija Merenje intenziteta dramskih umetnosti koju je u Nju-
proporcionalne. U takvom pred- zračenja, posebno zračenja Sunca. jorku osnovao Li Strasberg (1947).
stavljanju paralelne prave ostaju aktinomicete Bakterije iz zemljišta Vodio ju je od 1951. do 1982. godi-
paralelne. koje imaju razgranate filamente, ne. Njegov metod rada inspirisan je
Akt o uniji (1707), zakon kojim je važne su za stvaranje humusa, neke učenjem Konstantina Sergejeviča
oformljena unija Engleske i Škotske, proizvode antibiotike. Stanislavskog i zasniva se na kon-
čime je stvorena Velika Britanija. aktinomikoza Bolest izazvana ana- centraciji i unutrašnjem ispitivanju
Akt o uniji (1800), zakon kojim je erobnim bakterijama, aktinomice- emocija.
obrazovana unija između Velike tama. Napada životinje i ljude (Ac- aktualizam geol. Teorija po kojoj su
Britanije i Irske, čime je ustanov- tinomyces israeli). Kod ljudi se javlja se i u prošlosti na Zemlji dešavali
ljeno Ujedinjeno Kraljevstvo Velike na licu i vratu, u plućnoj maramici i isti procesi kao danas, pod delova-
Britanije i Irske. plućima, u trbuhu, na koži, a najteži njem istih prirodnih zakona i sila.
list aktant 1. lingv. Biće ili predmet koji oblik je na mozgu. Aktualizam se ne primenjuje samo
vrši radnju izraženu glagolom. Isto aktinopodije Tanke, radijalno raspo- u geologiji; on omogućava dono-
što i agens, subjekt. 2. knjiž. Akter, ređene pseudopodije sa potpornim šenje zaključaka o razvoju naše
grana planete i kosmosa kao celine.
učesnik u nekom događaju ili nara- fibrilom. V. lobopodije, filopodije, re-
tivnom delu u čijoj celini igra odre- tikulopodije. aktuar finans. Specijalista za prime-
biljka
plodovi (kivi) đenu ulogu. aktinopterigijalno peraje Parno nu statistike, prvenstveno teorije
aktantska šema knjiž. Analiza pri- peraje riba u vidu kožnog nabora verovatnoće, u domenu finansija i
uzdužni povednog dela u kojoj se uklanja sužene osnove, na koju se oslanja- osiguranja.
presek ploda
cvet pojam lika. Prikazuje funkcije koje ju segmentisani potporni zraci (lat. akufenija med. Osećaj da se nešto
ispunjavaju različiti činioci u priči actinopterygium). V. sarkopterigijal- čuje (zujanje, zviždanje itd.) bez
aktinidija (aktanti). no peraje. izvora zvuka u spoljnoj sredini.
40