Page 3 - Larus

Antika

Po~eci: Egipat i Mesopotamija

Umetnosti za ve~nost

28

SKICA Postavljanje u raster. Egipatski slikari i vajari pripremaju svoje
OKO 1450.
Mesopotamska umetnost, kao i egipatska, PRE N. E. XVIII DINASTIJA kompozicije na drvenim plo~icama premazanim {tukom. Raster se
radi u odnosu na lik u sede}em polo`aju {to olak{ava preno{enje
uspostavlja odnos izme|u ~oveka, nevidljivog DRVENA PLO~A PREMAZANA {TUKOM, 36,4 CM proporcija sa crte`a i njihovo uve}anje na zidnoj povr{ini, bilo da je
BRITANSKI MUZEJ, LONDON
sveta i bogova. Nepromenljivost, ~uvanje i po- u pitanju freska ili obojen plitki reljef (bareljef). Kvadratni raster
uskla|en je sa precizno utvr|enim kanonom koji je odre|ivao
navljanje pro{losti jednako su va`ni kao i kon- idealan i svevremenski prikaz ljudskih i `ivotinjskih likova. Ova
tinuitet i stabilnost u sada{njosti. Slike se tehnika se i danas koristi. Lik na crte`u je Tutmes III, faraon osvaja~
koji je vladao od 1504. do 1450. Njegovo ime zna~i da je potomak
udru`uju sa pismom i po svojoj nameni su ko- boga Tota. U skladu sa egipatskim obi~ajima, on nosi prega~u –
memorativne. {endjit; na ~elu mu stoji uraeus (uzdignuta `enska kobra). Soko, sa
desne strane, jedna je od naj~e{}e prikazivanih `ivotinja u Egiptu jer
otelotvoruje boga Horusa, za{titnika dinastije. Uz njega je, sasvim
Mesopotamska, ili ta~nije sumerska umetnost, koja
prirodno, i svitak sa imenom prikazanog faraona.
nastaje oko 3100. pre n. e, prevashodno prikazuje kra-
ljevske parove i svetkovine. U hramovima je pohranje-
no mno{tvo zavetnih slika. Sargon, semitski osvaja~,
oko 2340. ujedinjuje sumerske gradove-dr`ave u jed- „ Kod Egip}ana, umetnost crte`a mo`e se uporediti sa pleme-
no centralizovano carstvo i stavlja umetnost u svoju
nitim drvetom ~iji je rast zaustavilo nekoliko insekata ili ne-
slu`bu. Iako postoji briga da se postigne izvesni ana- ka druga po{ast; ne do`ivev{i ikakvih promena, i stoga li{en
tomski realizam, obra|ivane teme se ipak svode na
razvoja ka savr{enom izrazu, on u Egiptu ostaje isti sve do
konvencionalno prikazivanje kraljevih pobeda na vi{e razdoblja gr~kih kraljeva, dele}i tako sudbinu koju je ta
nivoa. umetnost imala, ~ini se, i kod Persijanaca.
Vek kasnije, sa Naram-Sinovom stelom dolazi do pre- ”
okreta u umetnosti jer se na njoj ova tema sa`ima u J. J. Vinkelman, Istorija drevne umetnosti, 1781. godina