Page 15 - 501_larus

Aleksandar I Karađorđević
U aleatoričkoj kompoziciji zavisi Alegeni, planinski masiv i visoravan
od izvođača koju će predviđenu u središtu Apalača (4.863 m nad-
mogućnost izabrati u samom času morske visine), u SAD. Pružaju se
izvođenja. Do razlaza između Kej- pravcem jugozapad–severoistok u
dža i Buleza, koji je konačno usle- dužini od 640 km, maksimalne širi-
dio posle Bulezovog teksta pod ne 160 km. Na zapadu se završavaju
nazivom Kocka (lat. Alea, 1957), velikim odsekom (eskarpman), na
došlo je u vezi s pitanjem kako, koji se nastavlja Alegenska visora-
do kojih granica i do kojih nivoa van. Šumovita oblast. Ležišta uglja,
se u muzičko delo mogu uvoditi nafte, gasa.
elementi slučaja, tj. provocirati alegorija (grč. allegoria) 1. Pred-
neodređenost i nepredvidljivost. stavljanje ili izražavanje neke ideje
Razvijajući ideju dela u nastanku likom snabdevenim simboličkim
(work in progress), Bulez, kao i Vi- atributima (u umetnosti) ili pro-
told Lutoslavski, koji je zastupao duženim i doslednim razvijanjem
stav o kontrolisanoj aleatorici, od- neke metafore (u književnosti). 2.
bacuju totalni slučaj, dok Janis Kse- Delo koje se koristi ovim oblikom
nakis, u isto doba, deo stvaralač- izražavanja.
kog procesa poverava kompjuteru
i matematici. Kejdž, koji značenje Alegr, Klod (Claude Allègre), Pariz
slučaja shvata u njegovom osnov- 1937, francuski geohemičar. Nje-
nom smislu, katkad izvođaču ne govi radovi iz izotopske geologije
daje ništa drugo do grafičkih skica pomogli su da se bolje razume radnik. Komandovao je saveznič- Alegorija Milosrđa, Žaka Blanšara,
(umesto klasične partiture), što se globalno funkcionisanje Zemlje s kim trupama u Italiji (1943–1944) ulje na platnu (1633)
smatra napuštanjem kompozicio- hemijske tačke gledišta. Razvijajući i na Sredozemlju (1944–1945).
ne tehnike i ulaskom u područje nove izotopske trasere, razvio je sa Posle rata bio je guverner Kanade
stvaralačke akcije po sebi. Postoji svojom ekipom modele koji omo- (1946–1952) i ministar odbrane
nekoliko tipova aleatoričkih kom- gućavaju da se prati evolucija kroz (1952–1954).
pozicionih postupaka: da kompo- vreme pojedinih slojeva unutraš- Aleksandar, ime ruskih kraljeva iz
zitor detaljno izradi celu strukturu njosti Zemlje. Između 1997. i 2000. dinastije Romanov.
kompozicije, a izvođaču prepušta godine bio je ministar obrazovanja, Aleksandar, sveti, upokojio se oko
da sam odredi redosled sviranja nauke i tehnologije Francuske. Do- 326. godine, patrijarh aleksandrijski
njenih delova; da kompozitor defi- bio je Krafordovu nagradu (1986) i (313–326). Osudio Arija na vaseljen-
nitivno fiksira celinu kompozicije i primljen je u Francusku akademiju skom saboru u Nikeji 325. godine.
raspored njenih delova, ali za svira- nauka 1995. godine.
nje pojedinosti daje izvođaču više alegreto (ital. allegetto) muz. Tempo Aleksandar I, Tatoj 1893 – Atina
ravnopravnih rešenja; da autor ne manje brzine od alegra. Umerenije 1920, grčki kralj (1917–1920), sin
definiše ni detalje dela, pa ni delo od alegra. Muzički komad koji se Konstantina I.
u celini nego i detalje i oblikovanje izvodi u alegreto tempu. Aleksandar I, Sankt Peterburg 1777
globalne forme prepušta izvođaču. Alegrija, Siro (Ciro Alegría), Sartim- – Taganrog 1825, car Rusije (1801–
Najzad, pojedine grupe, kao što je bamba 1909 – Lima 1967, peruan- 1825), sin Pavla I. Pristupio je trećoj
ansambl Nova umetnost (Ars nova) ski pisac. U svojim romanima branio koaliciji protiv Napoleona I, a po-
Marijusa Konstanta ulaze u prostor tom sklopio primirje s njim (Tilzitski
čiste improvizacije. je prava Indijanaca (Zlatna zmija, mir, 1807; Erfurtski kongres, 1808).
1935; Širok je i dalek svet, 1941).
Aleč, najveći lednik na Alpima, po- Pošto je zaustavio pohod na Rusiju
2
vršine oko 120 km , u južnoj Švaj- alegro (ital. allegro) muz. Brzo, živo. (1812), učestvovao je u oslobađanju
carskoj, dužine 24 km. Lednik se Brz tempo koji izražava radost. Evrope (Lajpcig, 1813; francuski po-
spušta sa vrha Jungfrau, prema do- Muzički komad izveden u alegro hod, 1814) i zaključio sa austrijskim
lini gornje Rone, u proseku 180 m tempu; najčešća oznaka za tempo i pruskim vladarima Svetu Alijansu
godišnje. i karakter prvog stava sonatnog ci- (1815).
klusa (simfonije, sonate).
Alečković, Mira, Novi Sad 1924 – Aleksandar I Karađorđević, Cetinje
Beograd 2008, srpska književni- Aleisandre, Visente (Vicente Ale- 1888 – Marselj 1934, regent Kra-
ca. Studirala je opštu književnost ixandre), Sevilja 1898 – Madrid ljevine Srbije i kralj Kraljevine Srba,
i slavistiku u Beogradu i Parizu. 1984, španski pesnik. Pošavši od Hrvata i Slovenaca/Jugoslavije.
Stekla je veliku polularnost kao pi- nadahnutosti nadrealizmom, što je Školovao se u Ženevi, potom u Pa-
sac za decu, pokrenula i uređivala od njega stvorilo pesnika vizionara ževskom korpusu u Petrogradu. Na-
dečje i omladinske listove (Pionir, (Razaranje ili ljubav, 1935), došao je kon povlačenja starijeg brata Đorđa
Poletarac, Zmaj). Zbirke pesama: do izraza ljudske solidarnosti (Po- Karađorđevića postaje prestolona-
Zvezdane balade (1946), Podzemni vest srca, 1954). Nobelovu nagradu slednik (1909). U balkanskim rato-
heroji (1947), Ljubavi je malo (1959), dobio je 1977. godine. vima komanduje Prvom armijom
Nebo detinjstva (1983), Leteći krevet Aleksandar, američki arhipelag u Ti- i odnosi presudnu pobedu kod
(1991) i dr.; romani: Zašto grdiš reku hom okeanu, u prinadležnosti Alja- Kumanova 1912. godine. Od 1914.
(1955), Zbogom velika tajno (1958), ske. Sastoji se od oko 1.100 ostrva do 1921. vršio je dužnost regenta.
Jutro (1963) i dr. Radila je na una- koja se pružaju duž jugoistočnih Vrhovni komandant srpske vojske
pređenju kulturne saradnje s Fran- obala Aljaske. Obrastao šumom. u Prvom svetskom ratu, posle 1918.
cuskom, nosilac je ordena Legije Ribolov. Eksploatacija drveta. Tu- godine nalazi se na čelu jugoslo-
časti. rizam. venske države, s velikim uticajem
alef 1. Prvo slovo hebrejskog alfa- Aleksandar, Harold Džordž, grof od na razvoj političkog života u zemlji.
beta. 2. alg. Simbol koji je Georg Tunisa (Harold George Alexander, Kraljev koncept centralizma i inte-
Kantor koristio za označavanje comte Alexander of Tunis), London gralnog jugoslovenstva osporavali
glavnih brojeva u uređenim besko- 1891 – Slau, Bakingem Šajr, 1969, su vođi Hrvatske seljačke stranke,
načnim skupovima. britanski maršal, Ajzenhauerov sa- ali i ilegalna Komunistička partija kralj Aleksandar I Karađorđević
49